Bagaimana pembagian kerja pada masa berburu dan mengumpulkan makanan?

Brasarkan hasl pnlan brupa fosl an arfak prkrakan manusa praaksara awal mngmbangkan pola khupan brburu an mramu, kmuan brlanju  mrka mula pana brcocok anam. Yang mngalam pnngkaan mula ar brkbun, brlaang ( brhuma ) sampa akhrnya mrka mmlk kpanaan bran ( brsawah ) 



Masa Pra aksara aalah masa mana blum mukannya ulsan. Brasarkan corak khupan masyaraka pra-akasara bag mnja masa hup brburu an mngumpulkan makanan, masa brcocok anam an brnak, sra masa prunagan aau masa kmahran knk. 

Corak khupan brlangsung ar yang palng srhana hngga pmbuaan alaala ar logam yang mmbuuhkan kahlan khusus. Dar awalnya hup brpnahpnah hngga mnap ngan mmbua rumah. Dar yang awalnya hup ngan cara  mngumpulkan makanan hngga mnghaslkan makanan snr. 

Masa brburu an mngumpulkan makanan, kaang juga gunakan slah mramu makanan, aalah corak khupan asar ar masyaraka pra-aksara. 

Khupan sanga srhana, rganug paa alam. Manusa purba brpnah-pnah aau noman ar sau mpa k mpa yang lan unuk mnapakan makanan (foo gahrng). 

Bagamana… apakah kalan pnasaran ngn mngahu bagamana prkmbangan khupan nnk moyang ka masa praaksara. ? Slahkan smak pnjlasan brku n . 

Corak Khupan Manusa Purba Paa Masa Brburu an Mramu 

Masa brburu an mramu sbu juga ngan masa mngumpulkan makanan (foo gahrng). Masa brburu an mramu aalah masa kka manusa purba unuk mnapakan makanan ngan cara brburu an mngumpulkan makanan yang rsa ar alam. Manusa purba paa masa n mmpunya krganungan yang bsar rhaap Apa yang sakan olh alam. 

Paa umumnya manusa purba paa masa brburu manusa purba yang nggal huan basanya brburu bnaang anara lan krbau lar, rusa, gajah , banng , baak. 

Sangkan manusa purba yang hup skar pana mrka mnangkap kan an krrang. Kgaan brburu umumnya lakukan olh kaum lak-lak, ugas wana aalah mngumpulkan makanan yang rsa alam skar spr ub, buah-buahan, aunaunan an kacang kla. Masa brburu an mramu prkrakan brlangsung paa jaman bau ua ( Palaolhkum ) , Tnu kalan nga mar paa kgaan pmblajaran 1 , bahwa paa saa u prkakas mrka mash rbua ar bau yang mash uuh an blum pross shngga blum apa gunakan unuk brcocok anam. Brasarkan pola khupannya , maka corak khupan masa brburu an mramu bag mnja 2 ahapan yau : 

a. Masa Brburu an Mramu Tngka awal 

Paa masa brburu an mramu ngka awal n lngkungan skar manusa purba mash lar, banyak gunung brap yang mash akf an krap Mlus, kaaan bum pun mash blum sabl spr skarang. Manusa purba yang hup paa masa n aalah ar Jns Phcanhropus an Homo Wajaknss 

1) Pola Khupan Ekonom an Pola Hunan 

Prkakas yang paka olh masyaraka paa masa brburu an mramu ngka awal aalah rbua ar bau yang mash uuh blum pross , olh sbab u blum bsa gunakan unuk brcocok anam. Ala-ala rsbu gunakan unuk mmoong agng an ulang bnaang buruan, salah conoh ala u aalah kapak prmbas. Kapak prmbas aalah sjns kapak yang rbua ar bau an ak mmpunya angka, prkakas n blum apa gunakan unuk brcocokanam. shngga unuk mmnuh kbuuhan hupnya mrka mngumpulkan bahan makanan ar alam an mngolahnya ( Foo gahrng ), maka apa kaakan khupan mrka sanga brganung paa alam, jka bahan makan arah skar mrka habs maka mrka akan pnah k arah lan yang mash banyak rsa bahan makanan bak umbuhan yang bsa mrka pk maupun hwan yang bsa mrka buru. Kons rsbu mnorong mrka unuk mlakukan pola khupan brpnah ( Noman ) 

2) Ssm Kmasyarakaan 

Paa masa brburu an mngumpulkan makanan, masyarakanya hup brklompok-klompok alam jumlah yang kcl. Tap hubungan anara klompoknya suah ra karna mrka harus brsama-sama mnghaap kons alam yang bra, shngga ssm kmasyarakaan yang muncul paa masa rsbu sanga srhana. Skar 90 prsn waku habskan unuk mncar makan. Manusa nggal alam klompok kcl, skar 10-15 orang. Hup brklompok an brbag makanan mnguakan hubungan anarmanusa an mmbua brahan hup lbh muah. Laklak brugas brburu. Smnara prmpuan brugas mngolah makanan, mngurus anak, an mngajar anak cara mramu makanan 

3) Cr-cr khupan paa masa brburu an mramu ngka awal n anara lan: 

a) Manusa paa masa n hup scara noman (mpa nggal brpnahpnah). 

b) Kbuuhan unuk hup sanga brganung paa alam. 

c) Ala-ala banu yang gunakan bua ar bau yang mash kasar. 

) Mraka blum mngnal brcocok anam. 

Apakah kalan ahu knapa manusa purba hup scara brpnah-pnah (noman)? 

Aa ua hal yang mmpngaruhnya yau : 

1. Prganan musm, paa saa musm kmarau mnybabkan hwan buruan yang mrupakan sumbr makanan manusa purba brpnah mpa unuk mncar sumbr ar yang lbh bak 

2. Umb-umban an bnaang buruan skar mula brkurang 

b. Masa Brburu an Mramu Tngka Lanju 

Paa masa brburu an mramu ngka lanju n khupan manusa prasjarah sk lbh maju arpaa masa sblumnya , namun khupan mrka mash rganung kpaa alam. Bbrapa conoh ala yang gunakan paa masa n anara lan kapak prmbas, ala srph ( flaks ) an ala ala ar ulang an anuk rusa. 

Masa brburu an mramu ngka lanju n prkrakan brlangsung paa masa Mssolhkum , yang ana ngan rjanya prubahan ras yang smula mngumpulkan makan ( foo gahrng ) mnuju mnghaslkan snr bahan makanannya ( foo Proucng ), namun blum spnuhnya mrka apa mmnuh sluruh kbuuhan makanan mrka karna prkakas mrka yau Kapak Gnggam Pbbl hanya bsa gunakan unuk mnggmbur gmburkan anah nagnbrcocok anam ngan cara brkbun. 

Anak anak gnras pnrus bangsa yang hba… kalan nu mash nga mar paa kgaan pmblajaran 1 , bahwa paa masa Mssolhkum n prkakas mrka mash rbua ar bau yang pross srhana yau ngan mmblahnya mnja ua bagan yang mmlk ss ss yang ajam shngga suah apa gunakan unuk brcocok anam scara rbaas yau ngan brkbun. 

1) Pola khupan Ekonom an Pola Hunan 

Masaraka paa masa brburu an mramu ngka lanju suah brcocok anam srhana ngan cara brkbun. Dar hasl kbun n mrka apa mmnuh sbagan kbuuhan makanannya , ambah ngan mrka juga harus mmnuh sbagan lag kbuuhan makanan mrka ar brburu an mramu. Shngga karna mrka suah brkbun maka nu mrka harus mnunggu hasl kbunnya , hal n mnorong mrka unuk mnjalankan pola khupan mnap smnara ( sm snr ). Pola brmukm mrka mula brubah ar noman mnja smsnr karna kka masyaraka brburu an mramu ngka lanju lah mampu mngumpulkan makanan alam jumlah yang cukup banyak ar hasl brkbunnya , mrka mula lbh lama mnam suau mpa. Namun karna mrka mash harus mmnuh sbagan kbuuhan makanan mrka ar brburu, maka jka bahan makan alam skar mrka suah habs , mrka akan brpnah mpa ( noman ), kmuan mnap lag unuk bbrapa waku 

Kmuan pngahuan mrka brkmbang unuk mnympan an mngawkan makanan. Dagng bnaang buruan awkan ngan cara jmur slah rlbh ahulu br ramuan. Mrka brmpa nggal gua-gua (abrs sous roch). Mrka mmlh gua yang laknya cukup ngg lrng-lrng buk unuk mlnung r ar klm an bnaang buas. 

Dngan mkan maka apa kaakan masa khupan brburu an mramu ngka lanju jaman Mssolhkum n srng sbu sbaga masa pralhan alam khupan manusa praaksara yau pralhan ar foo gahrng mnuju foo proucng 

2) Ssm Kmasyarakaan 

Masyaraka brburu an mramu ngka lanju lah mngnal pmbagan krja. Kgaan brburu banyak lakukan olh kaum lak-lak. Kaum wana yang ak banyak rlba alam kgaan prburuan, lbh banyak skar gua-gua mpa nggal mrka. 

3) Sm Kprcayaan 

Paa masyaraka brburu an mramu uga lah muncul kprcayaan. Buknya aalah ngan mukannya buk-buk nang pnguburan yang mukan Gua Lawa, Sampung, Ponorogo, Jawa Tmur;Gua Soong, Bsuk, Jawa Tmur; an Buk Krang, Ach Tamang, Nangro Ach Darussalam. Guas sbaga mpa nggal. Dar maya-maya yang kuburkan rsbu aa yang abur ngan ca mrah. Dprkrakan ca rsbu brhubungan ngan upacara pnguburan yang maksunya aalah unuk mmbukkan khupan baru alam baka. D nng-nng Gua Lang Paa, Sulaws Slaan mukan luksan cap-cap angan ngan laar blakang ca mrah. Mnuru para ahl hal rsbu mungkn mnganung ar kkuaan aau smbol kkuaan plnung unuk mncgah roh-roh jaha. Aa bbrapa gambar jar yang ak lngkap. Gambar rsbu anggap sbaga ana aa brkabung, Gambar cap angan brwarna mrah gua Lang Lang. 

Cr-cr khupan paa masa brburu an mramu ngka lanju anara lan: 

1. Manusa purba yang nggal ka ngan pana mncar makanan lau yang kmuan mnnggalkan sampah apur bkas ssa ssa makanan aau sbu juga Kjoknmongr. 

2. Suah mula mngnal brcocok anam namun mash srhana (brpnahpnah rganung ksuburan anah) 

3. Paa masa n manusa prasjarah hup scara brklompok mnmpa guagua scara sm-snr (nggal cukup lama suau mpa). Gua-gua yang hun umumnya paa bagan aasnya lnung karang aau sbu juga Abrs Sous Roch. 

4. Pmbagan ugas yau pra brugas brburu an wana brugas brcocok anam. 

Corak Khupan Manusa Purba Paa Masa Brcocok Tanam 

a. Masa Brcocok Tanam Tngka Awal 

Anak anak hba Inonsa…. Smoga kalan mash smanga mmplajar khupan nnk moyang ka jaman ahulu yaaa… karna ka akan mmplajar khupan nnk moyang ka masa slanjunya. Kalan nu prnah mnngar rjanya kbakaran huan , basanya musm kmarau skau bulan Jun aau Jul bukan… ? . kbakaran huan rsbu slan karna facor alam akba kmarau panjang juga snyalr karna aanya kgaan mmbuka laang ngan mmbakar huan. Hal n nu ak pau conoh an sbaknya kalan bsa mngngakan paa man kalan nang prlunya mnjaga alam. Mar ka smak khupan nnk moyang ka slanjunya. 

1) Pola Khupan Ekonom an Pola Hunan 

Slan brcocok anam manusa purba juga mmnuh kbuuhan hupnya ar brnak hwan hwan yang ulu mrka buru, skarang mrka rnakan. Masa brcocok anam n prkrakan brlangsung sjak Jaman Nolhkum. Pnukung kbuayaan khupan paa jaman n aalah suah ar jns homo sapns ( makhluk cras ) yang brasal ar rumpun Mlayu. 

Paa jaman n rja prubahan bsar alam pola khupan masyaraka purba, yau prubahan alam cara mrka mmnuh kbuuhan hupnya ar brburu an mngumpulkan makan ( foo gahrng ) mnja mnghaslkan bahan makanan ( foo proucng ) an prubahan alam pola hunannya ar brpnah pah mpa ( noman ) mnja mnap ( snr ) . 

Prubahan rsbu pngaruh olh prkakas yang mrka mlk saa u yau Kapak Prsg an Kapak Lonjong yang haslkan ar pross mngasah bau yang mrka gunakan sbaga prkakas karna mrka suah mmlk kpanaan mngasah ( mngupam ). Dngan asah maka prkakas mrka suah lbh ajam ar prkakas sblumnya shngga suah bsa gunakan unuk mnggal anah unuk brlaang. 

Slan brlaang unuk mmnuh kbuuhan hupnya mrka juga mngmbangkan kgaan brrnak. Hwan hwan yang ulu mrka buru paa saa n lah mrka rnakan. Pola khupan brlaang an brrnak yang kmbangkan olh masyaraka paa masa n mmpngaruh pola hunan mrka. Cara brcocok anam ngan brlaang nu mmbuuhkan waku yang lbh lama unuk bsa pann , shngga hal n mnorong mrka unuk mmula pola khupan mnap. Apalag slan suah brcocok anam mrka juga suah brrnak shngga bsa kalan bayangkan nu ak mungkn mrka brpnah pnah mmbawa hwan rnaknya 

Paa masa brcocok anam , huan blukar manfaakan unuk jakan laang ngan mnanam anaman spr pa, sukun, nangka, jagung, psang an lan ngan cara cara rassonal, shngga lama klamaan anah skar ak subur an ak apa anam lag shngga mngharuskan mrka brpnah mncar anah lan yang lbh subur , ssm brcocok anam spr n srng sbu Ssm laang brpnah ( brhuma ). Kgaan spr n mash srng jumpa Inonsa spr palaman Papua an Kalmanan 

2) Ssm Kmasyarakaan 

Khupan masyaraka paa masa brcocok anam mngalam pnngkaan cukup psa. Masyaraka praaksara paa saa u lah mmlk mpa nggal yang ap. Mrka mmlh mpa nggal paa suau mpa rnu. Hal n maksukan agar hubungan anarmanusa alam klompok masyaraka smakn ra. Eranya hubungan anar manusa alam klompok masyaraka mrupakan crmn bahwa manusa ak apa hup snr anpa anggoa masyaraka lan. 

Khupan sosal yang lakukan olh masyaraka paa masa brcocok anam n rlha ngan jlas mlalu cara bkrja ngan brgoong royong. Sap pkrjaan yang lakukan olh masyaraka slalu lakukan ngan cara brgoong royong, anaranya pkrjaan bran, mrambah huan, brburu, mmbangun rumah, an lan lan. Cara hup brgoong royong u mrupakan salah sau cr khupan masyaraka yang brsfa agrars. Kgaan goong royong hngga saa n mash ap prahankan ruama arah psaan. 

Dalam khupan masyaraka brcocok anam suah rlha pran pmmpn (prmus nr pars). Glar prmus nr pars Inonsa aalah rau aau au(k) arnya orang rhorma an yang pau horma karna kpmmpnannya, kcakapannya, ksaannya, pngalamannya, an lan-lan. 

3) Ssm Kprcayaan 

Kprcayaan masyaraka paa masa brcocok anam mngalam prkmbangan. Mrka lah mmpunya konsp nang alam an khupan slah kmaan. Mrka prcaya bahwa roh ssorang ak lnyap paa waku mnnggal. Pnghormaan rhaap nnk moyang aau kpala suku yang agungkan ak brhn paa waku kpala suku lah mnnggal. Pnghormaan rus brlanju mnja sbuah pmujaan. Kprcayaan rsbu wujukan alam brbaga upacara kagamaan, spr prsmbahan kpala lluhur an upacara pnguburan maya yang bkal ngan bna mlknya. Mrka prcaya bahwa roh nnk moyang slalu mngawas mrka. Olh karna u, mrka slalu mmna prlnungan ar ancaman klompok lan, bnaang buas, an ancaman ar aanya wabah pnyak. Ssm kprcayaan masyaraka praaksara lah mnorong brkmbangannya kprcayaan anmsm an namsm. Kprcayaan anmsm mrupakan sbuah ssm kprcayaan yang mmuja roh nnk moyang, sangkan mnuru kprcayaan namsm aa bna-bna rnu yang yakn mmlk kkuaan gab, shngga bna rsbu sanga horma an kramakan. Conohnya yau kapak yang bua ar bau chalcon (bau nah) anggap mmlk kkuaan. 

Dngan mkan kprcayaan masyaraka prasjarah aalah Anmsm an Dnamsm. 

Cr cr khupan paa masa brcocok anam an brrnak aalah anara lan : 

1. Tkhnolog alam mnghaslkan prkakas unuk mmnuh kbuuhan mrka lah brkmbang ngan haslkannya Kapak Lonjong an Kapak Prsg rbua ar bau yang lah asah 

2. Paa masa n manusa suah mnap suau wlayah scara brklompok , hal n pngaruh olh pola khupan konom mrka yang suah brcocok anam an brrnak shngga ak mmungknkan mrka unuk brpnah pnah. 

3. Suah rapa pola pmbagan krja akba kgaan brcocokanam yang mrka kmbangkan mmbuuhkan waku an prhaan yang lbh focus, maka aa anara mrka yang brprofs sbaga pan, aapula yang brprofs sbaga pmbua prkakas yang buuhkan alam kgaan pranan sprKapak Lonjong, Kapak Prsg, Tmbkar ll 

4. Suah mngnal ssm pragangan ngan cara barr yau pragangan yang lakukan ngan cara ukar mnukar anara barang ngan barang, hal n rja pngaruh olh lah aanya pmbagan krja paa saa u 

5. Suah mnguasa lmu asronom yang mrka gunakan saa mrka brpnah ar araan Yunan k wlayah kpulauan nusanara akba kons bum yang suah rbnuk smpurna ( jaman Holosn ). Sarana ransporas n juga gunakan olh masyaraka purba yang mnap wlayah praran. 

b. Masa Brcocok Tanam Tngka Lanju ( Masa Prunagan ) 

Prunagan brasal ar kaa Unag, yang arnya sama ngan ukang aau ssorang yang mmlk kramplan aau ahl alam mlakukan pkrjaan rnu. Masyaraka prunagan aalah masyaraka mana masng-masng orang bkrja ssua ngan kramplannya masng-masng. Iu brar, spsalsas krja suah sanga maju paa masa n. Zaman n mula skar 10.000 ahun yang lalu. Paa masa n , manusa purba suah mngnal bjh logam. Mrka suah lbh brpngalaman shngga apa mngnal bjh-bjh logam yang jumpa mllh prmukaan anah. Bjh logam yang mukan ruama brasal ar mbaga. Kmuan mrka mmbua ala-ala yang prlukan ar bahan bjh logam yang mukan. 

1) Pola Khupan Ekonom an Pola Hunan 

Masa prunagan mmlk pran pnng alam prkmbangan sjarah Inonsa, hal n karnakan paa masa n hubungan anar arah-arah skar kpulauan Inonsa suah rjaln. Masa n ana ngan aanya kramplan unuk mmbua ala-ala ar bahan prunggu. Ala rsbu brupa ala yang gunakan unuk mmnuh kbuuhan shar-har spr pralaan bran , pralaan upacara, an pralaan brburu. 

Kpanaan mmbua prkakas ar logam juga brpngaruh rhaap prkakas yang mrka gunakan unuk brcocok anam, saa n mrka mnggunakan kapak yang rbua ar logam yau Kapak Corong . Kapak Corong aalah logam yang asah , kmampuan mngasah yang jaman Nolhkum mrka rapkan paa bau jaman n mrka rapkan paa Logam shngga mnghaslkan kapak yang lbh ajam ar jaman sblumnya. Dngan Kapak Corong yang ajam n mrka bsa mnggunakan unuk mmbalk anah spr halnya fungs cangkul, luku aau racor paa jaman morn skarang. Dapa kaan Kapak Corong aalah prooyp ar cangkul, shngga paa masa n mrka mngmbangkan pola brcocokanam ngan khnk brsawah. 

Ssm pranan yang knal olh masyaraka prasjarah paa awalnya aalah prlaangan/huma, yang hanya mnganalkan paa humus, shngga bnuk pranan n wujunya brpnah mpa Slanjunya masyaraka mula mngmbangkan sysm prsawahan, shngga ak lag brganung paa humus , an brusaha mngaas ksuburan anahnya mlalu kgaan pngolahan anah, rgas an pmupukan. Shngga paa masa n maa pncaharan uama masyaraka aalah bran yang lakukan scara lbh raur an maju yau ngan mnggunakan ssm pngaran an ssm rasrng alam mmbua sawah sawah. Kmakmuran masyaraka apa lha ar lah brkmbangnya knk pranan, hal n mngakbakan skor pranan mngalam prkmbangan yang psa an brampak paa kmajuan prkonoman. Kmajuan prkonoman ana ngan brkmbangnya pragangan. Aspk knolog mrupakan unsur yang pnng paa masa prunagan alam kaannya ngan prkmbangan konom, ruama kka knk plburan logam unuk mmbua prkakas lah knal. Slan u juga knolog unuk mmbua grabah juga mngalam prkmbangan. Prkmbangan rsbu apa lha ar smakn komplks an bragam bnuk maupun mof hasanya. Prnakan paa zaman n juga lah maju, hal n apa bukkan ngan banyak mukan ulang hwan spr krbau, kuam bab, anjng an unggas alam sus- sus pmukman. 

2) Ssm Kmasyarakaan 

Dngan smakn komplksnya akvas manusa alam suau klompok, maka mmrlukan aanya suau ssm pngawasan, shngga konsp nang pmpnan alam masyaraka smakn rlha. Paa masa prunagan pola khupan prkampungan aau sa-sa mngalam prkmbangan smakn bsar, karna mula brsaunya bbrapa kampung. Kmunculan prkampungan bsar n sbabkan karna smakn nggnya frkuans pragangan anar prkampungan alam bnuk barr (ukar mnukar barang). Jns barang yang pragangkan pun smakn branka ragam karna pragangan lah mncakup wlayah yang lbh luas bahkan mncakup Asa Tnggara. 

3) Ssm Kprcayaan 

Ssm kprcayaan paa masa prunagan kurang lbh sama ngan ssm kprcayaan paa masa sblumnya yau Anmsm an Dnamsm. Khupan bragama paa zaman prunagan juga mngalam prkmbangan yang psa, apa lha ar banyaknya bangunan mgalkum yang bua sbaga mpa pmujaan an pnghormaan rhaap roh nnk moyang. 

Brku n aalah cr – cr khupan paa masa prunagan, anara lan: 

1. Khupan sosal konom masa prunagan lah mnngka banngkan ngankhupan masa sblumnya. Kmampuan mngolah logam khususnya prunggu an bs aalah salah sau sg yang mmbakan ar masa sblumnya yang sama skal blum mngnal logam. 

2. Masyarakanya suah raur. 

3. Dalam masyaraka prunagan rapa klompok yang mmpunya kahlan khusus, sau buk bahwa alam masyaraka rapa pmbagan krja yang bak. 

4. Bahan unuk mmbua prkakas logam spr sprunggu, mah, an bs harus aangkan ar suau mpa shngga rapa suau pragangan yang mlpu brbaga arah 

5. Kmakmuran paa waku u anar lan sbabkan prkmbngan hnk pranan khusunya ala-ala bs spr cangkul ll an mrk lah mngnal brsawah. 

6. Kprcayaan, ak brba ngan masa brcocok anam yang mmbakannnya hanyalah upacara-upacara lbh mwah an lbh rum, bna yang prgunakanya lbh nah karna rbua ar prunggu 

Pngaruh Hasl Dan Nla Buaya masyaraka Praaksara Paa Masa Skarang 

Nnk moyang bangsa Inonsa lah mmlk konsp konsp umum buaya masa prasjarah yang sanga pnng an brnla bag khupan masyaraka prasjarah Inonsa. Konsp-konsp umum an pnng u hngga kn mash rsbar luas kalangan masyaraka Inonsa. Spr hasl pnlan DR. JL. Brans bahwa sblum aangnya buaya Hnu Buha ar Ina ssungguhnya masyaraka Inonsa suah mmlk asar asar kbuayaan yang cukup ngg. Trapa 10 unsur pokok kbuayaan asl Inonsa sblum aangnya buaya ar Ina, yang mnunjukan bahwa nla-nla buaya masa prasjarah Inonsa u mash rplhara hngga saa n alam bnuk kgaan-kgaan brku: 

a. Mngnal Asronom 

Pngahuan nang asronom sanga pnng alam khupan mrka ruama paa saa brlayar waku malam har. Asronom juga, pnng arnya alam mnnukan musm unuk kprluan pranan. 

b. Mngaur Masyaraka 

Dalam khupan klompok masyaraka yang suah mnap prlukan aanya auran-auran alam masyaraka. Paa masyaraka ar sa-sa kuno Inonsa lah mmlk auran khupan yang mokras. Hal n apa unjukkan alam musyawarah an mufaka mmlh sorang pmmpn. Sorang pmmpn yang plh u harapkan apa mlnung masyaraka ar gangguan masyaraka luar maupun roh jaha an apa mngaur masyaraka ngan bak. Bla sorang pmmpn mnnggal, makamnya puja olh pnuuk arah u. 

c. Ssm Macapa 

Anak anak hba Inonsa … prnahkah kalan mmprhakan srukur aa koa arah mpa nggal kalan… ? coba kalan prhakan apakah koa kalan rapa alun alun yang kmpa pnjurunya rapa pusa kanor pmrnahan, rumah baah, pasar an pnjara , jka aa maka srukur aa koa arah kalan mash mnggunakan sysm aa koa warsan nnk moyang bangsa Inonsa. Sysm aa koa spr u sbu macapa Ssm macapa mrupakan suau aacara yang asarkan paa jumlah mpa an pusa pmrnah rlak ngah-ngah wlayah yang kuasanya. Paa pusa pmrnahan rapa anah lapang (alun-alun) an mpa pnjuru rapa bangunan-bangunan yang pnng spr kraon, mpa pmujaan, pasar, pnjara. Susunan spr u mash banyak mukan paa koa-koa lama. 

 . Ksnan Wayang 

Prnah kalan mnonon prunjukan wayang, an ahukah kala asal mula aakannya sn prunjukan wayang … ? Munculnya ksnan wayang brpangkal paa pmujaan roh nnk moyang. Jns wayang yang prunjukkan aalah wayang kul, wayang orang an wayang golk (bonka). Cra alam prunjukkan wayang mngambl ma nang khupan paa masa u ngan okohnya Smar, Pruk, garng aau yang srng knal sbaga punakawan an slah mnapa pngaruh bangsa Hnu muncul cra Mahabaraa an Ramayana ngan okoh okoh ar cra rsbu spr Bma , Gao Kaca, Rama, Shna an lan lan. 

. Sn Gamlan 

Sn gamlan mnggunakan prangka ala musk yang rr ar sau s pralaan musk rbua ar logam yang cak smkan rupa, shngga mnghaslkan buny bunyan yang sras. Pnggunaaan prangka gamlan rsbu mrupakan warsan ar jaman logam . unuk mngrng prunjukkan wayang an apa mngrng plaksanaan upacara. 

f. Sn Mmbak 

Sn mmbak mrupakan krajnan unuk mnghas kan ngan mnggunakan ala yang sbu canng. Hasan gambar yang ambl sbagan bsar brasal ar alam lngkungan mpa nggalnya. D sampng u aa sn mnnun ngan branka ragam corak. Wayang kul.  

g. Sn Logam 

Sn mmbua barang- barang ar logam mnggunakan knk a Cr Pru. Tknk a CrPru aalah cara mmbua barangbarang ar logam ngan rlbh ulu mmbnuk mpa unuk mncak logam ssua ngan bna yang buuhkan. Tmpa unuk mncak logam ssua ngan bna yang buuhkan. Tmpa unuk mncak logam u aa yang rbua ar bau, anah la, an sbaganya. Paa mpa cakan u uang logam yang suah carkan an slah ngn cakan u pcahkan, shngga rbnuk bna yang buuhkannya. Barang-barang logam yang mukan sbagan bsar rbua ar prunggu. 

h. Brcocok anam pa sawah 

Brcocok anam suah mnja bagan pnng bangsa n sjak ahulu kala. Kmampuan mnanam pa ngan khnk brsawah suah kuasa sjak Zaman Logam ngan ngan haslkannya kapak Corong yang mmlk fungs spr cangkul . Dapa kaakan kapak Corong aalah proyp ar cangkul. Hal nlah yang mnybabkan nonsa mnja salah sau ngara agrars. 

. Mngnal ala ukar alam pragangan 

Sblum mngnal ala ukar spr uang, mas, prak, masyraka Inonsa mnggunakan ssm barr alam kgaan pragangannya yang mula sjak Zaman Nolhkum . Yau mnukar barang ngan barang. 

j. Mmlk kmampuan yang ngg alam playaran 

Saa mash uuk Skolah Dasar nu kalan prnah mnngar bahkan mnyanykan lagu "Nnk moyangku sorang plau" . Hal rsbu bukan hanya skar nyanyan namun mmang sjak jaman ahulu nnk moyang bangsa Inonsa suah mahr alam mngarung lauan ngan mnganalkan lmu asronom srhana. Hal n mrka lakukan unuk mlakukan prpnahan ar araan Yunan , Tongkok sbaga mpa asal ras Mlayu Auronsa ( Duro Mlayu ) yang mrupakan nnk moyang bangsa Inonsa paa Jaman Logam . Buk kbraaan prahu brcak sbaga ala ransporas nnk moyang bangsa Inonsa juga rapa paa salah sau rlf can Borobuur Slah kalan mnymak uraan mar aas , maka brar uraan mar nang corak khupan masyaraka prasjarah Inonsa lah usa kalan plajar. Unuk slanjunya kalan apa mngrjakan lahan soal kgaan blajar 2 n. 

Rangkuman 

Nnk moyang bangsa Inonsa yang mnurunkan gnras palng banyak skarang n uga brasal ar arah Yunan, Chna Slaan. Kaangan nnk moyang bangsa Inonsa rbag mnja ua glombang, yau glombang Proo Mlayu an Duro Mlayu (Mlayu Mua). Dalam buku Sjarah (2007) karya Anwar Kurna, bangsa Proo Mlayu mmbawa kbuayaan nolkum (bau baru) ngan arah prsbarannya ras Papua-Mlanoso an ras Ausronsa. Sangkan bangsa Duro Mlayu ba Kpulauan Inonsa slah bangsa Proo Mlayu. Glombang n mash rgolong ras Ausronsa. Paa prkmbangannya, ras Papua-Mlanoso, Ausronsa, an ssa ras Ausro-Mlanoso mlahrkan brbaga macam suku bangsa yang rsbar sluruh Inonsa. Srng prkmbangan zaman, corak khupan nnk moyang bangsa Inonsa juga brubah. Corak khupan nnk moyang bangsa Inonsa mnjlang zaman sjarah apa jlaskan sbaga brku: 

1. Masyaraka agrars 

Paa zaman nolkum akhr, masyaraka Inonsa suah pana brcocok anam an brnak. Cara brcocok anam yang prama lakukan aalah ssm brkbun, mnngka mnja brlaang , lamba laun ssm rsbu brubah mnja brsawah. 

Cara brcocok anam ngan brsawah kmuan mnja bagan hup mrka. Olh karna u, masyaraka mncar mpa nggal an mpa brcocok anam yang rlak spanjang alran sunga. Akhrnya, mrka mampu mnghaur rgas srhana. Mrka juga bsa mnnukan jns anaman yang cocok anam paa suau musm. Hal n karna masyraka zaman u suah mmplajar asronom (lmu prbnangan). 

Pralaan pranan yang paka aalah cangkul ar prunggu, kapak prsg, an kapak lonjong. Mrka mnggunakan an-an unuk mmoong pa. Hal n mmprlhakan aanya corak kbuayaan sunga. 

2. Masyaraka bahar 

Kmampuan nnk moyang alm mngarung lauan suah aa sjak ahulu. Kka mmasuk Kpulauan Inonsa, mrka mnggunakan prahu brcak. Prahu brcak aalah jns prahu yang kanan krnya mnggunakan bambu an kayu supaya ap smbang. Masyaraka bahar brnmpa nggal spanjang pana. Mrka mnangkap kan an krang. Pngahuan arah angn an asronom apa ar pngalaman brlayar slama brahun-ahun. Kmampuan an pngahuan bahar kmuan anu olh masyaraka Krajaan Srwjaya an suku Bugs Sulaws Slaan. Kpanaan n mnybar k sluruh Inonsa shngga mnnggalkan kbuayaan lau Inonsa. 

3. Masyaraka sn 

Nnk moyang Inonsa suah pana mmbua bonka-bonka unuk ksnan wayang. Ala-ala gamlan suah sjak lama bua unuk mnambah kmrahan sn prunjukkan. Tak hanya u, mrka juga suah mmbua bak, krajnan logam ngan bragam bnuk, an bna-bna ar bau bsar. 

4. Masyaraka rlgus 

Paa saa agama blum masuk k Inonsa, nnk moyang mmprcaya aanya kkuaan yang mahangg luar rnya. Kkuaan n rapa alam smsa. Hal n muncul kprcayaan anmsm an namsm. Anmsm aalah kprcayaan kpaa roh nnk moyang, sangkan namsm aalah kprcayaan kpaa bna yang mmlk kuaan gab, ksakan, aau uah. 

Bagamana cara manusa brburu paa masa brburu an mngumpulkan makanan an pmbagan krja anara lak

Pmbagan krja kalangan manusa purba paa masa brburu an mngumpulkan makanan asarkan paa jns klamn. Klompok lak-lak brugas mlakukan prburuan, sangkan prmpuan mngumpulkan makanan yang ak mmrlukan naga rlalu bsar.

Bagamana cara manusa brburu paa masa brburu paa masa brburu an mngumpulkan makanan?

Jawaban: paa masa brburu an mngumpulkan makanan,manusa purba hup ak mnap. Mrka nggal paang rumpu aau gua yang ka ngan sumbr ar. Mrka mncar makan ngan brburu hwan.

Bagamana pmbagan krja anara lak

Jawaban n rvrfkas Lak-lak brburu smnara wana mngumpulkan makanan (anam-anaman an buah-buahan) sra mmlh an mramu makanan.

Jlaskan apakah paa masa brburu suah mngnal ssm pmbagan krja?

Lak-lak brugas unuk brburu an prmpuan brugas unuk mngumpulkan makanan yang brupa umbuh-umbuhan an hwan-hwan kcl, mmasak aau mmlhara ap, sra mmbmbng anak. Dngan mkan, masyaraka brburu an mramu suah mngnal pmbagan krja agar mmuahkan kgaan shar-har.